انتشار : ۰۶ آذر , ۱۴۰۱
فردریش کرفتر (۱۸۹۸-۱۹۹۵) معمار و باستان شناس آلمانی
تور تخت جمشید ،شیراز گردی با شیدرخ تراول
شیدرخ مجری و طراح بهترین گشت های لوکال
فردریش کرفتر در ۱۵ اکتبر در آلمان به دنیا آمد. وی در سال ۱۹۲۸ به دعوت پرفسور هرتسفلد به ایران سفر کرد و در کنار او به عنوان دستیار برای
ترسیم نقشه های معماری و کاوش های تخت جمشید و پاسارگاد مشغول به فعالیت شد. کرفتر تا سال ۱۹۳۴ به همکاری خود با هرتسفلد در تخت جمشید ادامه داد.
این متن نوشته داستان زندگی مردی آلمانی است که در برهه ای از عمر خود در ایران در کاووش، تحقیقات و پژوهش در تخت جمشید تلاش های زیادی انجام داد. میتواند جالب باشد سخنان ناگفته از کسانی که برای کشف ناشناخته های انسانهایی که هزاران سال پیش زندگی کردند و امروز برای ما تجربه، حس وطن پرستی، رازهای نهان و هیجان را به همراه دارد. شیدرخ تراول شما را با راز و ناگفته های جالب زندگی کرفتر در ایران آشنا میکند. به پاس زحمات و عشق او به ایران زیبا با ما همراه باشید.
این همکاری پر از فراز و نشیب هایی بود که در بخشی دیگر به آن می پردازیم. علاقه زیاد او به تخت جمشید و آثار ایران باعث شد که بعد از رفتن هرتسفلد از ایران و آمدن جانشینش که آقای اریک اشمیت بود، او مدتی تنها به کار خود ادامه دهد. یکی از مهمترین کاوش های کرفتر در غیاب هرتسفلد، کشف دو کتیبه زرین و سیمین بود که سند مهمی از وسعت امپراطوری داریوش هخامنشی محسوب میشد. از فعالیت های او همچنین می توان به طراحی ساختمان فعلی موزه در زمان پهلوی اول بر روی کاخ ملکه اشاره کرد.
تور ارزان شیراز شیدرخ
او به مدت دو سال به عنوان استاد تاریخ معماری در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. کرفتر در سال ۱۹۳۷م به کشور خود آلمان بازگشت. او با آموخته های خود و تجربیات بدست آمده، کتاب طرح های بازسازی تخت جمشید را نوشت. او به درخواست دولت آلمان، بر طبق نقشه و اسناد خود و با کمک از اسناد اشمیت، ماکت زیبایی از تخت جمشید را با مقیاس ۱:۲۰۰ در فوریه ۱۹۶۷ساخت و به دولت ایران هدیه کرد. قابل ذکر است در ساخت ماکت، همسر کرفتر، ماریا کرفتن داورمن هم همکاری نمود که هنوز هم در تخت جمشید موجود میباشد.
کرفتر در خاطرات خود می گوید در گام نخست، در آوردن طرح های بازسازی در قالب ماکت، عملی به نظر نمی رسید اما جست جو برای یافتن هدیه ای مناسب از سوی ریس جمهور آلمان غربی به مناسبت تاج گذاری پهلوی دوم، موجب گردید تا سفیر آلمان در تهران این پیشنهاد را مطرح کند. او یک نسخه دیگر را هم با مقیاس ۱:۱۰۰۰ برای کشور خود ساخت که اکنون در موزه تاریخ برلین نگه داری میشود.
همیشه در زندگی انسانهای بزرگ رازی نهان است! در اینجا شاید جالب باشد به رازی اشاره کنیم که به صورت اتفاقی از بخشی از زندگی کرفتر در ایران پرده برداشت. این موضوع در روزنامه اوسنابروک آلمان تحت عنوان "رازی که پس از پنجاه و پنج سال کشف شد" نوشته شده است.
داستان از آنجا روایت میشود که یک پاکت بر روی تسمه نقاله یک کارخانه قدیمی کاغذ در شهر کلن آلمان همچون یک نقش برجسته از میان کوه کاغذهای باطله ای که می‌روند تا خُرد و خمیر شوند سر بیرون کشیده و نظر ویلما درومونت کارگر سی و یک ساله, زنی که عاشق جمع آوری تمبر است را بخود جلب می کند. ویلما در آخرین لحظه پاکت را از روی تسمه که در کنار آن کار می کند برداشته و آن را از فرو رفتن به زیر چرخ رنده ها نجات می دهد.
ویلما پاکت را می گشاید و درون آن یک پاسپورت و یک کتابچه دست نویس می یابد که بر بالای صفحه نخست آن به خط شکسته آلمانی نوشته: سوابق سفر به ایران. شیدرخ تراول همراه شماست...
کتابچه ای که پنجاه و پنج سال در کشوی میز تحریر ویلما همچون رازی ناگشوده باقی مانده بود، توسط شخصی به نام فریدریش کرفتر نوشته شده است. نویسنده‌ای ناشناس برای ویلما درومونت که در طول سالیان بارها این کتابچه را ورق زد تا شاید بتواند راز نوشته‌های آنرا بگشاید. خط ریز و درهمی که در سن هشتاد و هشت سالگی برای خواندن آن احتیاج به ذره‌بین داشت و واژه‌ها و نقشه های باستان شناسانه، گشودن راز این دفتر را برای او مشکل و ناممکن می ساخت. ((E.Khosravani
تور روزانه شیدرخ
چند مدت بعد، شبی ویلما هنگام عوض کردن کانال‌های تلویزیون ناگاه به نام کرفتر بر می خورد که در زیر صفحه تصویر نقش می‌بندد و مردی را نشان می دهد که کتابچه ای همانند کتابچه او در دست دارد و از پدر خود فریدریش کرفتر سخن می گوید. برنامه یک فیلم مستند است در مورد ارنست هرتسفلد. شخصی که کاوش های باستان شناسی او در ایران به یافتن سی هزار لوح خشتی به خط میخی انجامید. در مستند نامی از کرفتر برده می شود و آغاز گشوده شدن راز کرفتر و دفترچه میشود.
به فاصله کوتاهی راز بزرگ کتابچه برای ویلما گشوده می شود. شخص مصاحبه شونده، پسر فریدریش کرفتر است که از یافته های پدر خود سخن می‌گوید که همکار دکتر ارنست هرتسفلد در تحقیقات باستان شناسی در ایران بوده است.
یک هفته پس از نمایش این مستند تلویزیونی و تماس ویلما درومونت با شبکه دوم تلویزیون آلمان، محققان مؤسسه شرق شناسی شیکاگو نزد او می‌آیند تا جلد اول از خاطرات کرفتر را در همکاری‌های میدانی با هرتسفلد از نزدیک دیده و مورد بررسی قرار دهند. در این دیدار پسر کرفتر نیز به همراه جلد دوم که از پدرش برایش باقی‌مانده حضور دارد. مقایسه دو جلد در همان برخورد تأیید میکند که هر دو توسط فریدریش کرفتر در فاصله سال‌های ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۵ در پارسه و در رابطه با تحقیقات میدانی با هرتسفلد نوشته شده اند.
از نخستین روز ماموریت در تاریخ اول آوریل سال ۱۹۲۸ که کرفتر بعنوان معمار به ویرانه های تخت جمشید یا پارسه پا می‌نهد، تا آخرین روزی که ایران را ترک می نماید همه در صفحات این دو دفتر نوشته شده اند. پسر او معتقد است که پدرش احتمالا شخصا جلد اول را همراه با پاسپورت خود در سال ۱۹۵۵ به کارخانه بازیابی کاغذ برده تا بدین طریق آنها را نابود کرده باشد! تنها منبع بدست آمده که در آن از نخستین روزهای همکاری کرفتر جوان با دکتر هرتسفلد که قادر به خواندن دوازده خط کهن بوده سخن رفته است.
جلد اول از وقایع سال های ۱۹۲۳ تا ۱۹۳۲ را شامل می شود و جلد دوم مربوط به وقایع بعدی از جمله خارج کردن سی هزار کتیبه خشتی از ایران در سال ۱۹۳۳ می باشد. در مورد سی هزار لوح خشتی به بخش مجله گردشگری شیدرخ رجوع کنید که پر از رازهای نهفته و پنهان هست. این بخش کوچکی از داستان مردی بود که توان خود را برای کشف رازهای باستانی و مرمت تخت جمشید، پایتخت هخامنشیان و داریوش بزرگ گذاشت. تاریخ پر از رمز و رازهایی است از گذشتگان و کاشفان آن...
شیدرخ تراول بخشی از این ناگفته ها را با کمک گرفتن از منابع اندک و تحقیقات خود و کسانی که کمک کردند، برای شما به قلم آورد. با ما همراه باشید و لبخند بزنید. کپی مطالب پیگرد قانونی دارد. استفاده از مطالب با اجازه از شیدرخ تراول امکان پذیر میباشد.
مقاله اسماعیل خسروانی
نویسنده:E.khosravani
منابع: روزنامه اوسنابروک آلمان، کتاب طرح های بازسازی تخت جمشید، نویسنده فریدریش کرفتر، آرشیو وزارت امورخارجه، گزارش های باستان شناسی بنگاه علمی تخت جمشید، پایگاه میراث جهانی پارسه - پاسارگاد
تور لحظه آخری شیدرخ
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در مجله شیدرخ
