انتشار : ۲۹ تیر , ۱۴۰۰
غار کرفتو یکی از غارهای دست کند و باستانی ایران است که در استان کردستان و در ٦٧ کیلومتری شمال غربی شهرستان دیواندره قرار دارد. تحقیقات نشان می دهد که این غار آهکی در دوران "مزوزوئیک" شکل گرفته و در ادوار مختلف مورد استفاده انسان قرار می گرفته است. یکی از شاخصه های غار کرفتو، کتیبه ای است به خط یونانی که در طبقه سوم قرار گرفته و بر اساس آن، این مکان را به هرکول، یکی از خدایان یونان باستان نسبت می دهند. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا این غار باستانی را بیشتر بشناسید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
ویژگی های غار کرفتو
غار آهکی و طبیعی کرفتو در استان کردستان در یک رشته کوه آهکی قرار گرفته که در اطراف آن پناهگاه ها، دخمه ها و حفره های متعددی دیده می شود. این غار در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخره ای در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است.
غار کرفتو در دوره سوم زمین شناسی شکل گرفته و از میان آب بیرون آمده است. وجود آب هنوز هم در برخی قسمت های غار دیده می شود به طوریکه برای دیدن بعضی از قسمت های آن باید از قایق های کوچک استفاده کرد.
مقالات به چاپ رسیده از محققان مختلف حاکی از آن است که به دلیل وجود کتیبه ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم، از این غار به عنوان معبد "هراکلس یا هرکول" نام برده شده است.
غار کرفتو حدود ٧٥٠ متر طول دارد و در ادوار مختلف انسان در آن دست برده و تغییرات و دگرگونی های فراوانی را در آن به وجود آورده است.
این غار در ٢٠ بهمن ماه سال ١٣١٨ با شماره ٣٣٠ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
وجه تسمیه غار کرفتو
در مورد ریشه نام کرفتو نظرات مختلفی وجود دارد. عامه مردم بر این باورند که از این غار با نام قلعه کرفتو "قه لای که رفتو" یاد می شود و شکل درونی غار گویای این است که این مکان، مامنی بوده برای پناه مردم در موقع تاخت و تاز و تهاجم اقوام و قبایل گوناگون. در این شرایط مردم همگی با هم به این غار پناه می بردند به طوریکه این غار به یکی از استحکامات نظامی و استراتژیک منطقه تبدیل شده بود.
این در حالی است که به عقیده برخی، کرفتو در اصل "گرفتو" بوده است که در زبان کردی به معنای گرفته و فتح شده است. با وجود اینکه این مکان در اثر یورش و تهاجم آسیب دیده و پس از یک جنگ خونین فتح شده، باز هم عده زیادی در این دلیل شک دارند.
گفته می شود که احتمالا کرفتو ترکیبی از دو واژه "کرف" و "تو" است. واژه "کرف یا کرفت" در زبان پهلوی به معنی ثواب و در اوستا به معنی "ستایش" و واژه "تو" نیز در زبان های باستانی چون سومری و عیلامی به معنای خورشید و گرما است. در زبان کردی امروزی نیز برای گرما کلمه "تاو" و برای خورشید "هه تاو" به کار می برند. بنابراین اگر این ترکیب درست باشد، کرفتو به معنای ستایشگاه خورشید است و احتمالا این غار و قلعه یکی از معابد مهرپرستی در کردستان بوده است.
تاریخچه غار کرفتو
پس از پژوهش های زمین شناسی بر روی این غار، پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که در گذشته و در دوران میان زیستی، این غار در زیر آب بوده و سپس در اواخر این دوران، سر از آب بیرون آورده. این غار از دسته غارهای آهکی است که رسوبات آهکی آن اشکال زیبایی را در درون غار به وجود آورده است.
وجود تراشه های سنگی در طبقه چهارم و محیط بیرونی غار نشانگر استفاده انسان ها از این غار در دوران پیش از تاریخ است. نکته جذاب تر اینکه، کشف نمونه سفال ها و اشیا، قدمت این غار را به دوره اشکانی، ساسانی و اسلامی نسبت می دهند.
معماری منحصربفرد غار کرفتو
در قسمت جلوی غار کرفتو کردستان ٤ طبقه معماری صخره ای وجود دارد که از بین آنها طبقه سوم از معماری خاص و زیباتری برخوردار است. در این طبقه سقف ها با اشکال و فرم های خاصی ایجاد شده اند. اتاق ها با دقت و ظرافت خاصی تراشیده و کنده شده اند و تزئینات پنجره های آن و همچنین نورگیر اتاق ها که به سمت بیرون تعبیه شده به شکلی اعجاب انگیز زیباست. اتاق ها و راهروهای طبقات با هنرمندی خاصی در شیوه معماری به یکدیگر متصل شده اند. بر روی دیوار بعضی از اتاق ها، نقوش زیبایی به شکل مجزا از حیوانات، انسان ها و گیاهان وجود دارد که فضای آن را رازآلودتر می کند.
بر روی قسمت سر در یکی از اتاق های طبقه سوم کتیبه ای قرار دارد که بر روی آن جمله "اینجا خانه هراکلس است. هر کس در آن وارد شود، در امان است" حک شده است. این کتیبه اطلاعاتی را در اختیار باستان شناسان قرار داد. به طوریکه احتمال داده اند این غار برای مدتی محل سکونت سلوکیان بوده است.
چگونه به غار کرفتو برویم؟
برای رفتن به غار کرفتو باید به شهرستان دیواندره بروید و از آنجا به سمت سقز حرکت کنید. پس از طی ٢٣ کیلومتر در جاده اصلی، با رسیدن به دوراهی تکاب از سمت راست وارد جاده ای فرعی شوید. ٣٥ کیلومتر را به سمت تکاب طی کنید و سپس از سمت چپ وارد جاده شده و به سمت غار کرفتو بروید.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذاید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
نام تمدن گمشده جیرفت را شنیده اید؟
از آرامگاه های هخامنشی چه می دانید؟
