انتشار : ۲۵ آذر , ۱۴۰۰
قلعه کرشاهی یا قلعه دزدها از جاذبه های کاشان در استان اصفهان است که پیشینه آن به دوره پیش از اسلام بر می گردد و از خشت و گل ساخته شده است. این قلعه یکی از قلعه های مهم سردار حسین کاشی یکی از راهزنان و یاغیان دوره رضاخان بوده و آثار گلوله های توپ در نبرد نیروهای دولتی و نیروهای سردار حسین کاشی در این قلعه بر برج اصلی باقی مانده بود که متاسفانه در در اسفند سال ١٣٩٨ تخریب شد. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا این قلعه تاریخی را بیشتر بشناسید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
قلعه کرشاهی کجاست؟
قلعه کرشاهی در فاصله ٢٣ کیلومتری از متین آباد، در شمالی ترین نقطه شهر بادرورد و ابتدای بخش ابوزید آباد کاشان قرار دارد. این بنای خشتی در میان کویر پشت ریگ(بند ریگ) و در کنار ارتفاعات یخ آب استان اصفهان قد بر افراشته است.
تاریخچه قلعه کرشاهی؟
هرچند که اطلاعات دقیقی راجع به چرایی نام کرشاهی در دست نیست اما گفته می شود که کرشاهی همان کاریز شاهی است که معنای آن قناتی است که مربوط به شاه است. شاید بتوان از طرفی حسب وجود مزرعه و قنات که موجبات کشت و زرع را فراهم آورده است و نیز سخن گفتن اهالی کرشاهی به زبان راژی، کرشاهی را همان کَردویِ شاه قلمداد نمود.
در قباله های بیع و صلح که بین ساکنان کرشاهی منعقد می گردیده است، حد.د چهارگانه مزرعه کرشاهی این گونه بیان شده است: "مزرعه مزبوره محدود است به حدود اربعه حدی بمزرعه بژیه و حدی به مزرعه خانی آباد و حدی به سید آباد و حدی به چاه لطیف"
محققین و کارشناسان معتقدند که قلعه کرشاهی بعد از ارگ بم با قدمتی پیش از اسلام، دومین بنای خشتی ایران محسوب می شود. قلعه تدافعی کرشاهی از جهت سازماندهی و انسجام فضایی، یکی از کامل ترین و مستحکم ترین قلعه های محدوده آران و بیدگل و شهرهای اطراف آن محسوب می شود.
شواهد و گفته های مردم حاکی بر آن است که روزگاری در کنار این قلعه روستایی به همین نام وجود داشته است که در طول تاریخ چندین بار خالی از سکنه شده و امروزه به طور کامل متروک گشته است. قلعه منحصر بفرد کرشاهی، آخرین با توسط یکی از یاغی های اواخر دوره قاجار به نام "نائب حسین کاشی" مرمت شده و بعنوان دژ دفاعی برای راهزنان مورد استفاده قرار می گرفته است. پیش از این، این قلعه به نام قلعه دزدان نیز خوانده می شد. این قلعه در سال ١٣٨١ با شماره ٥٨١٩ در لیست آثار تاریخی و فرهنگی کشور ثبت شده است.
کرشاهی را می توان یکی از بناهای بازمانده از عهد مغول به حساب آورد که شاهد رشادت کویرنشینان در برابر هجوم لشگریان مغول بوده است. سربازانی که در زمان یورش مغولان با آنها می جنگیدند پس از جنگ طولانی و رشادت های فراوان فراوان به داخل قلعه می روند تا جنگ را از آنجا ادامه دهند.
لشگریان مغول با این تفکر که ایرانی ها پس از چند روز مقاومت و اتمام آب و غذا تکمیل می شوند، دست به محاصره قلعه می زنند. اما دژ دفاعی کرشاهی با هوش و ذکاوت معماران ایرانی دقیقا در جایی از کویر بنا شده است که از سطح زمین کمترین قاصله را با سفره های آب زیرزمینی دارد. گفته می شود در آن زمان، جنگجویان پس از حفر کمتر از ٥ متر به آب رسیده اند و پس از گذشت چندین روز از طریق تونل هایی که به خارج از قلعه حفر شده بود به دشمن شبیخون زده و مغولان را از پای در می آورند.
این قلعه پس از حمله مغولان بازسازی شده تا به عنوان دژی مستحکم برای مقابله با نفوذ دشمن از راه کویر استفاده می شود. بخاطر استحکامات این قلعه در طول تاریخ بارها از سوی حاکمان و راهزنان مورد استفاده قرار می گرفته است.
نائب حسین کاشی که بود؟
کتب تاریخی و مردم بومی، نائب حسین را مردی عاشق پیشه می دانند که در سن سی سالگی ازدواج می کند اما متاسفانه همسر وی به هنگام زایمان تاج و فرزندش را از دست می دهد. این مرگ غم انگیز باعث می شود که او سر به بیابان بگذارد و با درویشی به نام مهدی قلی قوچانی آشنا شود و به سفر بپردازد. بعد از مدتی نیز مهدی قلی خان از دنیا می رود. نائب حسین مجددا تصمیم به ازدواج می گیرد و پس از برومند شدن ٩ پسرش، به یاغی گری روی آورد و به ظلم و ستم پرداخت. او در حدود ١٣٠ پیش، قلعه کرشاهی را مرمت و به عنوان پایگاه خود در زمان حمله دشمنانش استفاده می نمود.
حسین خان در آن زمان در کل منطقه کاشان از نطنز تا ساوه تسلط داشت و یاغی گری می کرد. او پس از سه بار حمله نیروهای دولتی با توپ که اثر شلیک آن ها هنوز هم بر دیواره های قلعه قابل مشاهده است، پا به فرار گذاشت. وی در نشلج کاشان دستگیر و به دستور رضاشاه در تهران اعدام شد.
مهم ترین ویژگی قلعه کرشاهی
بارزترین ویژگی قلعه کرشاهی، خاصیت آب زایی زمین اطراف و زیر قلعه است. حوض بزرگ میانی قلعه همیشه مرطوب یا پر از آب است که دلیل آن را می توان خاصیت زمین و ضخامت کم پوسته زمین با سفره زیرزمینی آن دانست.
قلعه کرشاهی با توجه به تک بنا بودن در دل کویر و دسترسی به عنصر اصلی حیات یعنی آب و همچنین معماری به طور کامل بومی با استفاده خاک محیط اطراف و سبک ساختمانی و تدافعی منحصر بفرد و همچنین وضعیت اقلیمی ییلاقی و خنک آن محیطی مناسب برای اسکان گردشگران بوده و شایسته مرمت، حفاظت و احیای دوباره است.
این مجموعه باستانی در حال حاظر پذیرای گردشگران بوده و مسافران به راحتی می توانند به آن سفر کنند.
سولات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
