انتشار : ۱۲ فروردین , ۱۴۰۱
شهر کاشان در استان اصفهان به شهر خانه های تاریخی معروف است، عمارت هایی با معماری اصیل ایران و تزیینات زیبا و بی نظیر که از جاذبه های اصلی شهر به شمار می روند. در بین این خانه های تاریخی، خانه طباطبایی ها به عروس خانه های ایران شهرت دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا از تاریخچه و داستان های این خانه تاریخی کم نظیر بیشتر بدانیم.
معرفی خانه طباطبایی ها
خانه تاریخی طباطبایی ها در یکی از محله های تاریخی کاشان به نام محله سلطان امیراحمد در کنار چنددین بنای تاریخی دیگر قرار گرفته است. این خانه تاریخی یکی از شاهکارهای هنر معماری قدیم است که 4730 مترمربع وسعت دارد و متشکل از بخش های مختلف با کاربری های متفاوت است. این بنای تاریخی با شماره 1504 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه خانه طباطبایی ها
صاحب این خانه تاریخی حاج سید جعفر طباطبایی نطنزی بود، یکی از تاجران بین المللی فرش که اهل نطنز بود اما در کاشان زندگی می کرد و فرش های نفیس را به روسیه و هند صادر می کرد. او در سال 1250 هجری قمری شروع به ساخت این عمارت باشکوه در کنار بقعه مبارکه امامزاده سلطان امیر احمد کرد. معمار بنا استاد علی مریم از معماران برجسته دوره قاجار و سازنده خانه بروجردی ها و سرای امین الدوله بود که ساخت خانه طباطبایی ها را در مدت 10 سال به پایان رساند. گچ بری و نقاشی های ساختمان توسط یکی از شاگردان میرزا ابوالحسن صنیع الملک غفاری کاشانی انجام گرفت. صنیع الملک از هنرمندان بزرگ دوره قاجار و همچنین نقاش باشی دربار ناصرالدین شاه قاجار بود.
این خانه تاریخی پس از گذشت سالها از وارثان آن خریداری شد و در سالهای 1373 تا 1376 مرمت شد و مورد بازدید عموم قرار گرفت.
معماری خانه طباطبایی ها
خانه طباطبایی ها چهار صحن و حیاط دارد که حیاط مرکزی متعلق به قسمت بیرونی و دو حیاط متعلق به اندرونی و یک حیاط متعلق به خدمه بوده است.
قسمت اندرونی خانه که محل زندگی خانواده طباطبایی بوده، شامل یک اتاق پنج دری ساده در مرکز و دو حیاط در دو طرف آن و سرداب هایی که بادگیرها هوا را در آن جریان می دهند. حیاط ضلع شمال غربی بزرگتر و تعداد اتاق های آن بیشتر است و دارای سرسرای پذیرایی مجزایی است. در زیر قسمت اندرونی سرداب بزرگی قرار دارد که ویژگی های منحصربفردی دارد، بخاطر وجود بادگیر، سقف ضربی، نوع مصالح بکار رفته در بدنه و دو جداره بودن آن، وجود حوضی که قبلا در مرکز سرداب بوده، اختلاف ارتفاع با سطح کوچه حدود 8 تا 10 متر و نسیم خنکی که از سطح حوض حیاط مرکزی وارد زیرزمین می شود، در فصل تابستان 15 تا 20 درجه اختلاف دما بین زیرزمین و بیرون وجود داشته.
قسمت بیرونی خانه شامل تالار بزرگ یا اتاق شاه نشین در مرکز با نورگیرها و پنجره های مشبک رنگی و پنجره های کناری دو جداره است که بصورت عمودی باز و بسته می شوند. این اتاق دارای تزیینات نقاشی، آیینه کاری و گچ بری های جالب است. در طرفین تالار بزرگ، دو حیاط خلوت و نورگیر بصورت قرینه یکدیگر ساخته شده اند و دارای تابلوهای نقاشی کم نظیر هستند.
حیاط خدمه شامل اتاق های خدمه، زیرزمین خدمه، آشپزخانه و اصطبل زمستانی و تابستانی بوده اما اکنون تعدادی از اتاق ها تخریب شده اند.
آب خانه طباطبایی ها از دو رشته قنات دوت آبادی و نصرآبادی تامین می شده. این خانه دارای 5 درب ورودی بوده که ورودی اصلی به ورودی اندرونی و بیرونی در قسمت هشتی تقسیم می شود.
معماری خانه طباطبایی همانند دیگر خانه های قاجاری به صورت درونگرا و اسلامی ساخته شده، به این شکل که به هیچ وجه در فضای بیرونی نمی توان محیط داخلی خانه و اتاق ها را مشاهده کرد.
سوالات و نظرات خود را در مورد این مطلب با ما در میان بگذارید.
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
