انتشار : ۲۹ آذر , ۱۴۰۲
ایزد خواست، جاذبه های فارس ، شیدرخ تراول
استان فارس سرزمین امپراتوری های ایران باستان است که در هر گوشه از آن آثار تاریخی و باستانی به جا گذاشته اند. در این مطلب از شیدرخ تراول می خواهیم به یکی از شهرهای باستانی استان فارس سفر کنیم، شهر ایزدخواست که یادگاری از دوران ساسانیان است.
معرفی شهر ایزدخواست
شهر تاریخی ایزدخواست در بخش مرکزی آباده استان فارس، در فاصله 140 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان، در واقع در مرز بین دو استان اصفهان و شیراز قرار گرفته است. این شهر با نام های یزدخواست، ایزدخواست و یزدخاست خوانده می شود. در فرهنگ دهخدا در وصف این شهر چنین آمده است: نام قلعه ای است در اراضی ولایت فارس که به اصفهان اقرب است و آن را ایزدخواست گویند. سبب تسمیه اش را نوشته اند که لشکری بدانجا مقام کرده بودند چندان برف ببارید که بیشتر آنها در زیر برف بمردند. فردا که سوال و گفتگو شد که چرا چنین وهنی اتفاق افتاد، بزرگ ایشان گفت: ایزدخواست و در آنجا توقف کردند و اموات را دفن کرده قریه ای بنا نمودند و به این نام معروف و موسوم شد.
تاریخچه شهر ایزدخواست
بسیاری از تاریخ نویسان و باستان شناسان، شهر ایزدخواست را محل تفرقه می دانند یعنی ایزدخواست همان نقطه ای است که در آن آریایی ها به سه گروه مادها، پارس ها، و پارت ها تقسیم شدند و همین موضوع اهمیت تاریخی این شهر را نشان می دهد.
ساختار شهر ایزدخواست
ساختار شهر قدیمی ایزدخواست به صورت دژ مستحکم و نفوذناپذیر بوده و بر فراز تپه ای سنگی بنا گردیده که از هر چهار طرف به پرتگاه های عظیم و خندقهای هولناک متصل است. شهری ویران با برج و باروهای فروریخته که قدمت آن به زمان قبل از اسلام و دوران ساسانی برمی گردد.
آثار تاریخی شهر ایزدخواست
اثار تاریخی شهر ایزدخواست را می توان به دو بخش تقسیم کرد: آثار دوران باستان(پیش از اسلام) و آثار دوران اسلامی
بناهای مربوط به دوران باستان متعلق به دوران ساسانی هستند و بناهای اسلامی نیز در دوره صفوی ساخته شده اند.
قلعه تاریخی یا دژ ایزدخواست
دژ ایزدخواست از مستحکم ترین قلعه های ایران باستان است. این قلعه از سه طرف به پرتگاه منتهی می شد و راه ورود آن تنها از یک سمت بود. این قلعه بر روی یک صخره رسوبی ساخته شده است که مساحت نسبتا کمی دارد. به همین دلیل سازندگان آن مجبور بودند خانه ها و ساختمان های مسکونی را بصورت دو یا سه طبقه طراحی کنند و این ویژگی شاخص معماری این قلعه را به اولین قلعه طبقاتی خشتی جهان بدل کرده است. رو بروی تنها دروازه ورودی خندقی کنده بودند که مانع ورود مهاجمان و غارتگران شوند. در میان قلعه، آتشکده ای قرار داشته که اهمیت و رونق این قلعه را در دوران گذشته نشان می دهد. در گوشه ای از قلعه نیز حمامی بسیار زیبا ساخته بودند.
کاروانسرای ایزدخواست
این کاروانسرا با نام کاروانسرای شاه عباسی نیز نامیده می شود. کاروانسرای ایزدخواست در دوران صفوی و زمان حکومت شاه عباس ساخته شده، 4 هزار متر زیربنا دارد و توسط بهترین استادکاران و معماران آن زمان ساخته شده است. یکی از زیباترین تزیینات بکار رفته در این بنا کتیبه زیبای سردر آن است که با خط ثلث سفید بر روی زمینه لاجوردی نگاشته شده است. در اطراف حیاط مستطیل شکل این کاروانسرا، سنگ قبرهای ارزشمندی وجود دارد که هر کدام نشان دهنده هنر حجاری ایرانیان است.
مسجد تاریخی ایزدخواست
این مسجد از قدیمی ترین مساجد ایران است که بنای آن بر روی یک آتشکده ساسانی برپا شده است. چهارطاقی ساسانی را با پوشاندن سه ضلع از چهارضلعش، به مسجدی کوچک تبدیل کرده اند. وجود آتشکده در این شهر باستانی نشان از حضور موبدان و اشراف در قلعه و اهمیت شهر است.
حمام صفوی
این حمام به استناد کتیبه ای که بر روی یکی از ستون های سربینه با خط تستعلیق نوشته شده، در سال 1110 هجری قمری همزمان با سلطنت شاه سلطان حسین صفوی ساخته شده است. این حمام از دو بخش سربینه و بخش گرمخانه تشکیل شده و تمامی عناصر یک حمام ایرانی را درون خود دارد.
پل تاریخی ایزدخواست
درست روبروی کاروانسرا و بر روی شیاری که زمانی رودخانه پرآب از آن عبور می کرده، پلی وجود دارد که قدمت آن به زمان صفوی برمی گردد.
سد قوسی ایزدخواست
اگر رودخانه ایزدخواست را 7 کیلومتر به سمت جنوب ادامه دهید، به سد صفوی می رسید. این سد 65 متر طول و 42 متر عرض دارد و از معدود سدهای قوسی در دوران گذشته است.
مسیر دسترسی به شهر ایزدخواست
ایزدخواست در اوایل دشت آباده و سمت چپ جاده آباده به شهرضا قرار گرفته است. برای رسیدن به این منطقه باید مسیر اصلی که از طریق آن وارد شهر شده اید را ادامه دهید تا در حاشیه شهر ایزدخواست به قلعه تاریخی ایزدخواست برسید. بعد از خروج از جاده شهرضا-آباده با طی 3 کیلومتر به قلعه می رسید.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید
عضویت در خبرنامه شیدرخ تراول
