انتشار : ۱۴ تیر , ۱۴۰۰
آرامگاه شمس تبریزی پیکر عارف بزرگ و نامی را در آغوش گرفته که در مسلک عشق "مولوی"، عارف و شاعر بزرگ ایرانی را به عرش رسانیده است. در کنار آرامگاه وی مناری بزرگ دیده می شود که از شاخ قوچ وحشی پوشانیده شده و به برج شمس تبریزی شهرت دارد. منار شمس تبریزی از جاذبه های خوی در آذبایجان غربی محسوب می شود و توجه هر گردشگر داخلی و خارجی را به خود جلب می کند. هرساله تعداد زیادی از متصوفان در آذرماه برای انجام مراسم در جوار منار جمع می شوند. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا بنای این آرامگاه را بیشتر بشناسید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
آرامگاه شمس تبریزی کجاست؟
در فاصله ٣ کیلومتری از مرکز شهر خوی استان آذربایجان غربی، در بین خانه های کوچه شمس تبریزی در محله امامزاده، برجی از شاخ های قوچ به بلندای تقریبی ١٤ الی ١٥ متر قرار گرفته که به منار شمس تبریزی معروف است. آرامگاه شمس در فاصله ١٠ متری از برج قرار گرفته است.
شمس تبریزی کیست؟
محمد بن علی بن ملک داد تبریزی که او را با نام شمس تبریزی می شناسیم از صوفیان معروف ایرانی است. بهترین توصیف درباره شمس تبریزی همان جمله ای است که افلاکی در موردش گفته است: "جماعت مسافران صاحب دل او را پرنده گفتندی جهت طی زمینی که داشته است". اطلاع چندانی در مورد زندگی شمس موجود نیست و تنها اثر بازمانده از او مقالات شمس است که دربردانده سخنرانی های شمس در قونیه است. این سخنان توسط مریدان مولانا گرد آوری شده اند. شهرت شمس تبریزی بیشتر بواسطه ملاقات وی با مولانا و تاثیراتی است که بر وی گذاشته است.
دیدار شمس تبریزی و مولوی
دیدار شمس و مولانا به سال ۶٤٢ هجری قمری نسبت می دهند. در آن دوران مولانا از علمای برجسته قونیه محسوب می شد و پیروان بسیاری داشت. پس از دیدار با شمس، مولانا متحول شده و به سماع و شعر روی آورد. رابطه شمس و مولانا تا حدی نزدیک بود که باعث کینه توزی مریدان مولانا شد. این موضوع باعث شد که شمس قونیه را ترک نماید. بعد از گذشت مدتی شمس دوباره به دیدار مولانا آمد ولی این بار هم موفق نشد. شمس برای دومین بار قونیه را ترک کرد و دیگر خبری از وی نشد.
تاریخچه آرامگاه شمس تبریزی
هرچند که اسناد و مدارک مختلف این بنا را به اشخاص متعددی نسبت داده اند اما روایت های عامه و سفرنامه ونیزیان آن را به شاه اسماعیل صفوی نسبت می دهند که بعد از شکار یک روزه اش دستور داده کله قوچ های وحشی را در آن به کار ببرند و از همان کله ها و آجر مناری ساختند.
طبق مدارک و اسناد مینیاتوری باقیمانده از آرامگاه، این بنا در ابتدا از ٣ مناره دور قبر شمس تشکیل شده بود و تصویر ٣ منار در کتاب بیان "منازل سفر عراقین" که توسط همراه سلطان سلیمان امپراطور عثمانی که خود در سفر خوی، به زیارت آرامگاه شمس تبریزی رفته، کشیده شده است، که مسیر لشکرکشی وی را نشان می دهد و با زیرنویس تاریخ ٩٤٢ هجری قمری در آن کتاب آمده است. سال های بعد یکی از مناره ها خراب شده، اما سیاحان دوره قاجار و جهانگیر میرزا که مطالب در مورد خوی دارد و در ترجمه کتاب "آثار البلاد و اخبار العباد قزوینی" از دو منار صحبت می شود. بنا به نقل معتمدین و پیرمردان محل در حدود ١٢٠ سال پیش یکی دیگر از منارها تخریب شده و هم اکنون فقط یکی از آنها باقی مانده است.
اولیاء چلپی که در دوره سلطنت شاه عباس دوم در سال ١٠٥٧ قمری به آذربایجان سفر کرده، می نویسد: "قبر شمس تبریزی را که در خارج شهر خوی است زیارت کردیم".
اعتمادالسلطنه در سفر خوی می نویسد: "از مشاهیر، قبر شمس تبریزی در این شهر است که زیارت می شود".
برگزاری کنگره بین المللی شمس تبریزی
بر سر مقبره ایشان هر سال کنگره بین المللی شمس تبریزی در شهر خوی برپا می شود. اولین کنگره بین المللی شمس تبریزی در خوی در سال ١٣٨٩ خورشیدی با حضور بیش از چهل بازیگر معروف و نامی از خانه سینمای ایران همچون علی نصیریان، پرویز پرستویی، هانیه توسلی، حمید جبلی و... و همچنین خوانندگان معروفی همچون شهرام ناظری، مختاباد، سراج، سالار عقیلی و... و چهره بین المللی به نام عالیم قاسیم اوف کلید خورد. البته مزار و مقبره شمس تبریزی به شماره ٩٩۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
معماری منار شمس تبریزی
سبک معماری منار شبیه به بناهای دوره سلجوقی است که در بردسیر کرمان موجود است و به "میل قاوردی" معروف است. این منار به شکل استوانه است و بصورت مجوف بوده. پلکان مارپیچی از ورودی منار که در قسمت پایین آن قرار دارد، به انتهای منار و به قسمت موذن منتهی می شود که روی به قبله دارد. پی و حدود ٥٠ سانتی متر از قسمت تحتانی بنا از سنگ ساخته شده است. مابقی بنا از آجر ساخته شده که در وسط آنها کله های قوچ گذاشته شده و از نظر فرم به سه دسته تقسیم شده. قسمت تحتانی و انتهای آن که کوچک تر از بخش میانی است خالی، ولی قسمت میانی را با شاخ قوچ وحشی زینت داده اند که فلسفه وجود منار نیز وجود این تزئینات است که بعنوان یادبود ساخته شده است. احتمالا هدف از آن نمایش قدرت پادشاه بوده که در یک روز توانسته به قدری قوچ وحشی شکار کند که از شاخ آنها تمامی سطح خارجی منار را تزئین کند.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
آیا به آرامگاه فردوسی رفته اید؟
